“Kentsel Dönüşüm Eylem Planı” Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum tarafından kamuoyuyla paylaşıldı. İşte 8 maddelik kentsel dönüşüm yol haritası;
Bakan Kurum; “kentlerin dönüşüm anayasasını oluşturacağız.”
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, İstanbul’da düzenlenen basın toplantısında, 8 maddelik Kentsel Dönüşüm Eylem Planı detaylarını kamuoyu ile paylaştı.
Göreve geldikleri günden itibaren kentsel dönüşüm ile ilgili çok kısa süre içerisinde önemli adımlar attıklarını belirten Kurum, bu kapsamda yürüttükleri çalışmalarla ilgili bilgi verdi.
Bakan Kurum, 2012 yılında sayın Cumhurbaşkanı’nın talimatıyla başlattıkları kentsel dönüşüm çalışmaları doğrultusunda ilk olarak Antalya’da “2023’e Doğru Çevre ve Şehirciliğin Geleceği İstişare Toplantısı” gerçekleştirdiklerini aktardı. Kurum; “Ardından “Kentsel Dönüşümde Yeni Dönem” toplantısında dönüşüme ilişkin stratejilerimizi açıkladık. Son olarak da her iki toplantının ve saha çalışmalarının sonuçlarına doğrultusunda dair mevzuat değişikliklerini gerçekleştirdik.” dedi.
Bu süreçte pek çok kapsamlı değişikliği hayata geçirdiklerini vurgulayan Kurum, bu çalışmaları takiben hazırlanan genelgeyi 81 ile gönderdiklerini belirtti. Bakan Kurum, belediyelerden aldıkları kapsamlı cevaplar ve ziyaret ettikleri 60’ın üzerindeki ilde yapmış oldukları görüşmelerin de katkısıyla 5 yıllık Kentsel Dönüşüm Eylem Planı hazırladıklarını kaydetti.
Murat Kurum, sözlerini şöyle sürdürdü;
“Türkiye nüfusunun yüzde 66’sı deprem riski altındaki alanlarda yaşıyor. ‘Türkiye Deprem Gerçeği‘ var. Türkiye’de son 119 yılda can kaybı, ağır hasar veya yıkıma neden olan 240 deprem meydana gelmiş.
20. yılını geçtiğimiz günlerde geride bıraktığımız 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin acısı hala yüreğimizde. Yine son zamanlarda Kartal, Kağıthane, Sarıyer, Avcılar, Bağcılar gibi İstanbul’un değişik ilçelerinde kentsel dönüşümün önemini ortaya koyacak acı hatıralar yaşadık. Bu tür hatıraları bir daha yaşamayalım, bir daha annelerimiz ağlamasın, ocaklarımıza ateş düşmesin istiyoruz. Topyekun bir Kentsel dönüşüm seferberliği başlatmak istiyoruz.”
“Bugüne kadar 730 bin binamızı denetledik”
Kurum konuşmasında 2012’den bu yana yapılanlara ilişkin bilgiler verdi;
“53 farklı ilimizde ilan ettiğimiz 281 çalışma alanımızda bugüne kadar 1 milyon 166 bin bağımsız birimin dönüşümünü başlatmış olduk. Bunların bir kısmı tamamlanıp hak sahibi vatandaşlarımıza teslim edildi, bir kısmı da henüz inşa aşamasında. Yapmış olduğumuz çok önemli düzenlemelerle birlikte yapı denetim sistemimizle bugüne kadar 730 bin binamızı denetledik.
Bakan Murat Kurum, 5 yıllık Kentsel Dönüşüm Eylem Planı hazırlığı aşamasında 61 ili ziyaret ettiklerini aktardı.
“Kentsel dönüşümü 4 ana başlık altında topladık”
Kurum, yerinde, gönüllü ve hızlı dönüşüm temel ilkeleri çerçevesinde kentsel dönüşümü 4 ana başlık altında topladıklarını ifade etti;
- Deprem riski altındaki yapıların ve alanların dönüşümü,
- Sel ve heyelan riski altındaki alanların dönüşümü,
- Tarihi kent merkezleri ve meydanların dönüşümü,
- Sanayi alanlarının taşınması ve dönüşümü.
8 maddelik Kentsel Dönüşüm Eylem Planı;
Bakan Kurum 8 maddelik Kentsel Dönüşüm Eylem Planı’nı şöyle sıraladı;
1-) Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi
19 Şubat’ta valiliklerimize, belediyelerimize gönderdiğimiz genelge çerçevesinde belediyelerimizin kentlerine göre hazırladıkları Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi ile birlikte her bir şehrimizin kendine özgü bir dönüşüm anayasası, planı olacak.
Her bir şehirde belirlenecek dönüşüm alanı o şehrin kültürel ve geleneksel dokusuna uygun olacak şekilde imar edilecek. Dönüşüm, o kente ait risk durumu, halkın beklentisi, finansal analizleri, konut ve iş yeri ihtiyacı ve çevresel etkileri göz önünde bulundurularak yürütülecek.
Kentsel dönüşüm alanlarında Bakanlık, TOKİ, İlbank, Emlak Katılım Bankası, yerel idareler, vatandaşlar ve yatırımcıların sorumluluklarını içeren “Kentsel Dönüşüm Rehberi” oluşturuldu. Bu sayede kentsel dönüşüm süreci hızlanacak.
2-) 5 yıl içerisinde 1,5 milyon konut dönüştürülecek.
Türkiye’de dönüştürülmesi gereken 6,7 milyon konuttan acil, öncelikli olan 1,5 milyonu 5 yıl içerisinde dönüştürülecek. Bu çerçevede her yıl, 100 bini İstanbul’da olmak üzere 300 bin konutun dönüşümü sağlanacak.
Bugüne kadar 152 bin konutun ihalesi yapıldı, bunlardan 115 bin konut tamamlanarak, hak sahiplerine teslim edildi. 2023’e kadar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve TOKİ Başkanlığı eliyle her yıl bu 300 bin konutun en az yüzde 10 ila 15’ini dönüştürülecek. Belediyelerimizle birlikte 5 yılda bu sürece 200-250 bin konutla katkı sağlamış olacağız.
3-) Taşkın, heyelan ve sel riski taşıyan alanlardaki yapılar taşınacak.
“1923-2016 yılları arasında ülkemizde meydana gelen afetler incelendiğinde, can kayıplarının yüzde 90’ının depremlerden kaynaklandığı görülüyor. Kalan yüzde 10’luk can kayıpları ise; heyelan, seller, taşkınlar sebebiyle meydana gelmekte. Özellikle 2018 ve 2019 yıllarında yaşadığımız seller ve heyelanlar ile bu oranı çok daha yukarıya taşındı.
Bunun en önemli sebebini iklim değişikliğine bağlı olarak yağış artışı ve dere yataklarındaki sağlıksız yapılaşmalar teşkil etmekte. 12 Temmuz’da Karadeniz Bölgesi için açıklanan İklim Değişikliği Eylem Planı çerçevesinde öncelikle dere güzergahı içerisinde kalan taşkın ve sel riski altındaki yapılar belirlendi. O bölgede 15 bin yeni konut yapma kararı aldık. Süreç içerisinde dere güzergahındaki sel ve taşkınlardan kaynaklanan can ve mal kayıplarını engellemek adına bu dönüşüm sürecini başlatacağız. Akabinde iklim değişikliğiyle ilgili eylem sürecini 7 bölgemizde de devam ettireceğiz.
4-) Tarihi kent merkezleri ve meydanlar yenilenerek, tarihi hüviyetine kavuşturulacak.
Tarihi kent merkezleri ve meydanlar, ihya ve sağlıklaştırma çalışmalarıyla yenilenerek, tarihi hüviyetine kavuşturulacak. Aynı şekilde doğal ve kültürel alanlarda, yayla, köy ve kıyılarda yapılaşmaya müsaade edilmeyecek, bu anlamdaki koruma amaçlı plan ve projeler tamamlanacak ve o tarihi güzellikler ile kent merkezlerinin dönüşümü yapılak.
Bu bölgelerdeki ticareti artırmak ve turizmi geliştirmek için cazibe alanları oluşturulacak.
Bu kapsamda Ankara Hergelen Meydanı Projesi başlatılacak. Yine İstanbul Fatih’te, Fatih Belediyesi ile birlikte tarihi yarımadanın korunmasına yönelik çalışma yapılacak, Konya Mevlana Meydanı, Niğde Kaleiçi, Erzurum Hacı Cuma, Kastamonu Nasrullah Cami ve çevresi, Afyon Mısri Çarşı, Kayseri Kaleiçi gibi son derece önemli projelerle ilgili çalışmalar sürdürülecek. Diyarbakır, Tokat, Amasya ve Giresun’da da çalışmalar devam edecek.
Dönüşüm çalışmalarıyla tarihi merkezleri canlandırmanın yanında tabiat varlıkları korunacak, oralardaki kaçak yapılaşmayla mücadele sürdürülecek.
Bodrum’da, Ayder’de, Uzungöl’de olduğu gibi hiç bir yerde hiç bir kaçak yapılaşmaya hiç bir şart altında müsaade etmiyoruz, etmeyeceğiz. 81 ilimizde imara, plana, mevzuata aykırı kaçak yapıların tamamı etaplar halinde yıkılacak.
İstanbul Valiliği, İstanbul Boğazı’nda tespit ettiği yapılara ilişkin çalışmalarını yürütüyor. Belediyeler de il ve ilçe sınırları içerisindeki kaçak yapılara ilişkin çalışmalarını sürdürmekte.
5-) Şehir merkezlerindeki köhneleşmiş sanayi alanları dönüştürülecek.
Şehir merkezlerindeki köhneleşmiş, çöküntü alanı haline gelmiş sanayi alanları dönüştürülecek. Esnafın ihtiyaçlarını karşılayamayacak duruma gelen sanayi alanları kent merkezlerinin dışına çıkarılacak. Böylelikle bu alanları vatandaşlarımızın kullanımına açmak suretiyle hem sanayi alanlarını dönüştürmüş, hem de esnafımızın, vatandaşımızın yüzünü güldürecek projeleri hayata geçirmiş olacağız. Bu kapsamda, İstanbul, Kayseri, Kocaeli ve Konya başta olmak üzere öncelikli olarak 10 bin bağımsız bölümü üretmek için çalışmalarımızı başlattık.
6-) Kentsel Dönüşüme finansman desteği sağlanacak.
Yeni hibe, teşvik ve kredi imkanlarıyla kentsel dönüşüme finansman desteği sağlanacak. Bu anlamda altyapı hizmetlerinin sağlanması amacıyla İller Bankası gerek teknik gerekse kaynak desteğini daha da artıracak. İller Bankası yeni dönemde Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesi doğrultusunda yüzde 50’ye kadarı hibe olmak kaydıyla belediyelerimize 4 milyar liralık dönüşüm kredisi sağlayacak.
Bunun yanında, yeniden hizmete açtığımız Emlak Katılım Bankası, kentsel dönüşüm sürecine ve taraflarına finans desteği sağlayacak. Bu noktada konut satışını hızlandıracak birçok adımı atacağız.
Dönüşüm alanlarında üretilecek yapılarda enerji verimliliği ne kadar fazla ise, belirli bir oranda ya hibe desteği vereceğiz veya kredi sağlayacağız. Böylelikle enerji verimliliğini teşvik edeceğiz.
Dönüşüme giren yapıların sıfır atık projesine uygun şekilde inşa edilmesini sağlayacak düzenlemeler de hayata geçiriliyor.
7-) Dönüşüme tabi tutulacak alanlarda mülkiyet problemleri çözülecek.
Medeniyet temelli bir şehir oluşturma gayesi ile dönüşüme tabi tutulacak alanlarda imar planları yoluyla mülkiyet problemleri çözülecek.
8) İmar Barışından faydalanan vatandaşlar yapılarını güçlendirebilecek.
İmar barışından faydalanan vatandaşlarımızın yapılarını güçlendirebilmeleri için mevzuat çalışması yapılacak.
Yapı Kayıt Belgesi almış olan vatandaşlar, imar kanunundaki kısıtlamalara tabi olmaksızın, oturdukları yapıları deprem riskine karşı güçlendirebilecekler. Mevcut yapı alanlarında herhangi bir ilave artış ve kullanım kararı değişikliği meydana getirmeden, güçlendirme ruhsatı alabilecekler. Bu çerçevede her yıl 50 bin konut güçlendirilerek, güvenilir bir şekilde kullanılabilecek.
“Medeniyet temelli bir şehir derdimiz var.”
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, sözlerine şu şekilde noktaladı;
“Medeniyet temelli bir şehir derdimiz var. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın ‘Ecdadımız inşa etmiyor, ibadet ediyorlardı.’ veciz ifadesindeki sorumluluk bilinciyle hareket ediyoruz. Kentlerimizi, dönüşümü vatandaşların tam katılımı ve rızasıyla tamamlanmış, teknik altyapısı, sosyal donatıları, tarihi ve kültürel anlamda çok daha canlı ve zengin, dünyanın diğer şehirleriyle yarışan ‘Marka Şehirler’ haline getireceğiz. İnşallah bu Kentsel Dönüşüm Eylem Planı, hedefimize giden yolu açacak, çok daha hızlı hale getirecek.”
Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Fatma Varank ve İstanbul Valisi Ali Yerlikaya’nın da katıldığı Kentsel Dönüşüm Eylem Planı maddelerini ilerleyen günlerde detaylı olarak sizlerle paylaşacağız.
Bakan Kurum: Kentlerin dönüşüm anayasasını oluşturacağız başlıklı haber, www.trthaber.com internet sayfasında 12 Eylül 2019 tarihinde yayımlanmıştır.
Düzenleyen; İnş. Müh. Mithat GÜNEY, PMP
www.mithatguney.com
#mithatgüney / @mithatgny
Bu haber, www.insaport.com internet sayfasında da tarafımdan paylaşılmıştır.
Bu haber, www.turkinsa.org.tr internet sayfasında da tarafımdan paylaşılmıştır.
